“กระจูด” พืชพื้นบ้านริมหนองน้ำของหมู่บ้านพรุกาบแดง ตำบลไพรวัน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ไม่เพียงเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตชาวบ้าน แต่ยังกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความผูกพันระหว่างราษฎรกับพระมหากษัตริย์ไทย หลังจากครั้งหนึ่ง พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินมายังหมู่บ้าน ชาวบ้านได้ถวายเสื่อกระจูดและเครื่องจักสานจากย่านลิเภาเพื่อแสดงความจงรักภักดีทำให้งานจักสานจากกระจูดกลายเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชุมชน
ด้วยพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงที่ทรงมุ่งหวังให้ประชาชนมีอาชีพเสริมจากภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวบ้านบ้านพรุกาบแดงจึงเกิดแรงบันดาลใจในการสืบสานงานศิลปาชีพจากกระจูดให้คงอยู่
ต่อมา มูลนิธิปิดทองหลังพระฯ สนับสนุนการรวมกลุ่มชาวบ้าน ก่อตั้งเป็น “กลุ่มกระจูดนาราบาฮาเกีย” พัฒนาแปลงเกษตรชุมชนกว่า 66 ไร่ และจัดอบรมด้านการออกแบบ การจัดการบัญชี และการตลาด โดยความร่วมมือกับศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ และปราชญ์ชาวบ้านในพื้นที่
คุณนูรีดา ปิตาราโซ ประธานกลุ่มฯ กล่าวว่า จากเสื่อกระจูดธรรมดา ชาวบ้านพัฒนาฝีมือสู่การผลิตกระเป๋าเดซี่ ซึ่งเป็นกระเป๋าลักษณะสามเหลี่ยม ตกแต่งลวดลายดอกเดซี่และดอกทานตะวัน รวมทั้งผลิตภัณฑ์กระเช้าผลไม้และของที่ระลึกอื่น ๆ โดยได้รับการสนับสนุนจากทางมูลนิธิปิดทองหลังพระฯ หาตลาดจำหน่ายทั้งในกรุงเทพฯ และห้างสรรพสินค้า ทำให้ชาวบ้านในกลุ่มและพื้นที่มีรายได้ที่สูงและมั่นคง
“ฝากถึงเยาวชนรุ่นใหม่ให้หันมาสนใจการอนุรักษ์ทรัพยากรในพื้นที่เพื่อสืบสานพระราชดำริ โดยเฉพาะกระจูดที่มีจำนวนลดลง หากไม่สืบสานต่อ อาจสูญเสียภูมิปัญญาที่มีคุณค่า” คุณนูรีดากล่าว และว่า
พระเมตตาและพระวิริยะอุตสาหะของพระองค์ ยังคงส่องสว่างเป็นแสงนำทางแห่งความดีงามให้ปวงชนชาวไทยน้อมนำไว้เป็นแบบอย่าง ขอถวายความอาลัยและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ ขอพระองค์เสด็จสู่สวรรคาลัยด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ
หมายเหตุ : ภาพทรงเสด็จเมื่อ 11 กันยายน 2522 ทอดพระเนตรแปลงปลูกหญ้าและแปลงกล้ากระถินพันธุ์ของสถานพืชอาหารสัตว์นราธิวาสและภาพสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงเสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎร ตำบลไพรวัน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส
