ดร.ไพโรจน์ ชัยจีระธิกุล อุปนายกสมาคมโลจิสติกส์และขนส่งภาคใต้ กล่าวถึงปัญหา “รถติด” ในตัวเมือง โดยเฉพาะในเขตพื้นที่เทศบาลนครหาดใหญ่ว่า
.
ปี 2024 บริษัท TomTom ได้เผยแพร่การจัดอันดับดัชนีจราจร(Traffic Index Ranking) โดยเก็บตัวอย่างข้อมูล จากประวัติการใช้ GPS และแอพพลิเคชั่นบนมือถือ Iphone บนถนนใน 500 เมืองทั่วโลก วันนี้จะมาวิเคราะห์ 8 เหตุผลทำไมหาดใหญ่ รถติดที่สุดในประเทศไทย จากการจัดอันดับของ TomTom ดังนี้
.
1.วิธีการเก็บข้อมูลของบริษัท TomTom
# TomTom เทียบระยะเวลาเฉลี่ย(ระยะเวลารวม/ระยะทางรวม ของทั้งเมือง) ของการเดินทาง ในเมืองขนาดเล็ก ซึ่งมีระยะทางรวม(ของถนนทุกเส้นในเมือง)ที่สั้นกว่า(ตัวหารน้อยกว่า) เมื่อเทียบกับเมืองขนาดใหญ่ ซึ่งมีระยะทางรวมที่ยาวกว่า(ตัวหารมากกว่า)
เมื่อเทียบระยะเวลาใกล้เคียงกัน จะทำให้ดัชนีจราจรของเมืองขนาดเล็กค่อนข้างสูง โดยเฉพาะเมืองที่มีความหนาแน่นของเมืองและกิจกรรมทางเศรษฐกิจสูง
โดยการจัดอันดับของ TomTom ได้รวมทุกประเภทของเมือง ได้แก่ Mega City, Large และ Small ไว้ในตารางเดียวกันในการเรียงลำดับโดย ใช้ระยะเวลาเฉลี่ยต่อ 10 กิโลเมตร แต่หากจะวัดเทียบขนาดพื้นที่ต่อพื้นที่จริง ๆ แล้วการเปรียบเทียบพื้นที่เท่ากันของหาดใหญ่ กับ เขตกรุงเทพฯ ชั้นในรวมกัน เช่น ราชเทวี พญาไท ปทุมวัน สุขุมวิทเพชรบุรี อโศก วิทยุ ของกรุงเทพฯ หรือหลาย ๆ พื้นที่ในเมืองภูเก็ตแล้ว โดยรวมหาดใหญ่ ก็จะมีอันดับดัชนีจราจรที่ดีกว่า
.
2.จำนวนไฟแดงและระบบการจัดการไฟแดง
# หาดใหญ่มีไฟแดงเป็นจำนวนมากเนื่องจากรูปแบบของผังเมืองและหลายไฟแดงอาจไม่มีความจำเป็น มีปริมาณความหนาแน่นของสัญญานไฟจราจรต่อพื้นที่มากในพื้นที่เมืองขนาดเล็ก แต่หากมองในแง่ดีคือ จะลดโอกาสการเกิดอุบัติเหตุได้มากเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม ระบบการจัดการไฟแดงแบบตั้งเวลาตายตัวที่ไม่ได้เปลี่ยนแปลงไปตามปริมาณรถและช่วงเวลา ซึ่งจริงๆแล้ว ควรมีลงทุนระบบควบคุมไฟสัญญาณอัจฉริยะ (Adaptive Traffic Control System) เพื่อให้ปรับตามปริมาณรถ มีความสอดคล้องกันในหลาย ๆ แยก รวมถึงบางแยกไฟแดงใหญ่ยังไม่มีเวลานับถอยหลังให้เตรียมพร้อมออกรถ ทำให้การเคลื่อนตัวการจราจรช้า
.
3.ความหนาแน่นของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
# หาดใหญ่มีความหลากหลายของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและกระจุกในเมือง เช่น โรงเรียน มหาวิทยาลัย ร้านอาหารตลาด โรงพยาบาล street food ห้างสรรพสินค้า สถาบันการเงิน ร้านค้าปลีก โรงแรม หอประชุม สถานบันเทิงเป็นต้น ทำให้ถนนทุกสายมุ่งสู่หาดใหญ่ รวมถึงในพื้นที่เมือง มีการใช้พื้นที่ถนนในเชิงพาณิชย์ การตั้งสิ่งกีดขวางบนถนน ทำให้พื้นที่ถนนลดลง โดยเฉพาะวันศุกร์ เสาร์ ที่มีนักท่องเที่ยวต่างชาติ และจากหลายจังหวัดในภาคใต้ ทำให้มีปริมาณจราจรหนาแน่นในหลายช่วงเวลาตลอดสัปดาห์
.
4.ระบบโครงข่ายถนนและการวางผังเมือง
# การวางผังเมืองและระบบถนนไม่ได้รองรับการขยายตัวทางเศรษฐกิจปัจจุบัน ถนนภายในเมือง มีจำนวนจำกัด มีแยกและซอยเป็นจำนวนมาก ทำให้เคลื่อนตัวช้ากว่าถนนแบบเส้นตรงยาวๆ นอกจากนี้การพัฒนาขยายโครงข่ายถนนของหาดใหญ่ ไม่ได้รับการพัฒนาเท่าที่ควร โครงการถนนวงแหวนหาดใหญ่ ยังไม่มีทีท่าว่าจะเสร็จ ยังไม่ได้รับงบประมาณบางส่วน และก็ไม่มีการสร้างทางด่วน/ทางลอยฟ้า/อุโมงค์ข้ามแยกเหมือนกรุงเทพฯ ทำให้ถนนกาญจนวนิชมีความคับคั่งในช่วงเวลาเร่งด่วนตลอดเวลา มาเป็นเวลานานแล้ว
.
5.ระบบขนส่งสาธารณะ
# หาดใหญ่ไม่มีระบบขนส่งมวลชนและขนส่งสาธารณะที่เหมาะสม ทำให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวต้องใช้รถส่วนตัวทำให้รถมีปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ และยังมีรถบัสของนักท่องเที่ยวเข้ามาในช่วงวันหยุด ในขณะที่จำนวนถนนยังเท่าเดิมซึ่งเป็นปัญหาของประเทศไทยที่ภาครัฐไม่ได้ให้ความสำคัญกับการพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะในเมืองหลัก ยกเว้นกรุงเทพฯ
.
6.สภาพถนน ด่านและสภาพอากาศ
# โครงการสายไฟฟ้าลงดิน ทำให้มีการขุดเจาะถนน ซ่อม ตลอดทั้งปี ถนนเป็นหลุมเป็นบ่อ มีลูกระนาด ทำให้รถยนต์และรถมอเตอร์ไซค์ต้องวิ่งช้าลงเพื่อลดอุบัติเหตุ และลดการชำรุดของช่วงล่างรถ แต่ปัจจุบันหลายๆโครงการใกล้จะแล้วเสร็จ ก็จะทำให้การเคลื่อนตัวรถดีขึ้น รวมถึงยังมีด่านเพื่อความมั่นคงปลอดภัยและด่านกวดขันวินัยจราจร
อีกทั้ง หาดใหญ่ยังอยู่ในภาคใต้ที่มี “ฝนแปด แดดสี่” ซึ่งจะมีฝนตกมากว่าภูมิภาคอื่นๆ ซึ่งการที่มีฝนตกบ่อยๆ ก็จะทำให้การขับขี่ต้องระมัดระวังมากขึ้น
.
7.วินัยการจราจร
# การจอดรถในพื้นที่ห้ามจอดหรือไม่ควรจอด จอดซ้อนคันมองเป็นเรื่องปกติ รถออกตัวช้า วัฒนธรรมการขับขี่ไม่ได้เร่งรีบเหมือนในกรุงเทพฯ ไฟเหลืองจะแดงแล้วก็พยายามไปต่อให้ได้ รถนักท่องเที่ยวต่างชาติซึ่งไม่คุ้นชินกับพื้นที่
“เหล่านี้ล้วนแล้วแต่ทำให้ต้องขับด้วยความเร็วช้าลง เป็นผลให้ระยะเวลาเฉลี่ยการขับขี่มากขึ้น”
.
8.การจัดกิจกรรมบนถนน/ปิดถนน และ ถนนคนเดิน(walking street) ในเมือง
# เนื่องจากหาดใหญ่มีการจัดกิจกรรมบนถนนในเมือง เพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยว รวมถึงมีนักท่องเที่ยวเดินเที่ยวภายในเมืองเป็นจำนวนมาก มีการปิดถนนในเมือง มีถนนคนเดิน เช่น ถนนเสน่หานุสรณ์ ทำให้การจราจรติดขัด ต้องอ้อม และระยะเวลาการเดินทางช้าลงได้ แต่ก็จะเป็นเฉพาะในช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ และในบางช่วงเทศกาล
ดร.ไพโรจน์ กล่าวว่า ทั้ง 8 เหตุผลที่ทำให้หาดใหญ่ ถูกจัดอันดับรถติดที่สุดในประเทศไทย นั้น จริงๆ แล้วสภาพไม่ได้แย่อย่างที่ปรากฏในภาพข่าว หากมองในแง่บวกแสดงให้เห็นว่า แค่พื้นที่เล็กๆ ในระดับเทศบาล แต่สามารถ “มีความหนาแน่นทางเศรษฐกิจเป็นลำดับต้นๆ ของประเทศไทยและในระดับโลกไลก
“รถติดในหาดใหญ่ ถึงแม้ว่าจะช้า แต่ยังคาดการณ์เวลาได้และใช้ถนนเส้นเล็ก(เบี่ยงได้ หากรู้เส้นทางดี รถก็สามารถไหลไปได้เรื่อยๆ ในขณะที่หลายเมืองใหญ่ๆ มีความไม่แน่นอนสูง รถติดแบบไม่ขยับ ติดเป็นงูกินหาง ติดแบบทุกโซนพร้อมกันและต้องเผื่อเวลาการเดินทางเป็นจำนวนมาก” ดร.ไพโรจน์ กล่าวและว่า
ปัญหาการจราจรนั้น ทุกภาคส่วนจะต้องร่วมกันแก้ปัญหา โดยเฉพาะเทศบาลนครหาดใหญ่ อบจ.สงขลา รัฐบาล และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องทำงานอย่างบูรณาการ มีความต่อเนื่องและแก้ไขปัญหาร่วมกันในทุกมิติ ให้สมกับวิสัยทัศน์ของเมืองหาดใหญ่ “เมืองอัจฉริยะ เมืองน่าอยู่ น่าเที่ยว น่าลงทุน”
